Projekt systemu asekuracji wymaga znajomości wielu norm i przepisów. Z większością z nich nie spotykamy się na co dzień. W związku z tym często spotkać możemy się z brakiem lub nie odpowiednio przygotowanym planem zabezpieczeń. Aby zrozumieć proces projektowania systemów ochrony przed upadkiem musimy mieć na ten temat wiedzę. Jej podstawowe zagadnienia omówię w tym wpisie.
Spis treści
Kto wykonuje projekt systemu asekuracji?
Każda czynność którą wykonujemy na dachu, bez względu na jej rodzaj musi być bezpieczna. W tym celu stosuje się różne środki ochrony zapewniające bezpieczeństwo osób poruszających się w strefach zagrożonych upadkiem.
Dobór odpowiednich rozwiązań i ich prawidłowe zaprojektowanie często jednak stanowi duży problem. Dotyczy on zarówno samego inwestora ale również projektanta czy wykonawcę.
W tym artykule możesz przeczytać o dostępnych rozwiązaniach, ich zaletach i wadach, odpowiednich procedurach projektowych oraz prawidłowym procesie doboru asekuracji. Dla przykładu zajmiemy się najczęściej stosowaną lokalizacją zabezpieczeń przed upadkiem czyli dachem.
Pierwszym krokiem do wdrożenia bezpiecznego systemu asekuracji jest jego projekt. Wykonać może go samodzielnie projektant tworzący dokumentację danego obiektu lub firma specjalizująca się w tej dziedzinie (np. Grupa FAS). Często spotykaną sytuacją jest jednak wyłączne umieszczenie informacji o potrzebie instalacji systemu chroniącego przed upadkiem w opisie technicznym dokumentacji projektowej. Jest to wynik braku odpowiedniej wiedzy w tym zakresie. Bez względu na sytuację każdy z wyżej wymienionych wariantów ma swoje wady i zalety.
Do wykonania projektu systemu asekuracji niezbędne są:
- rzut dachu
- przekroje budynku
- lokalizację urządzeń, świetlików, wyłazów i drabin.
Omówmy jednak wszystkie trzy przytoczone warianty. Pozwoli nam to zobaczyć różnice między nimi oraz znaczenie w odpowiednio przygotowanym projekcie.
Projektant budynku samodzielnie projektuje system asekuracji
Takie rozwiązanie jest z pewnością pozytywne dla inwestora, ponieważ pozwala oszczędzić czas i pieniądze. Ma jednak słabe strony, którymi w głównej mierze może być brak wiedzy i doświadczenia w projektowaniu stałych rozwiązań asekuracyjnych. Z powodu braku dostępu do odpowiednich informacji, norm i przepisów jest to sytuacja zrozumiała, ale nie może ona wpływać na bezpieczeństwo i prawidłowe użytkowanie obiektu. Co w takiej sytuacji?
Jeśli projektant czuję potrzebę zdobycia nowej wiedzy w tym kierunku, może zgłosić taką potrzebę firmie specjalizującej się w systemach asekuracji. Grupa FAS jako producent stałych rozwiązań chroniących przed upadkiem zorganizuje odpowiednie szkolenie, które Ci to umożliwi. Z naszego doświadczenia wynika, że taki kurs wyjaśnia wiele rzeczy i wpasowuje się w całą układankę związaną z projektowaniem.
Alternatywnie, przygotowany projekt systemu asekuracji można również skonsultować z naszą firmą.
System zabezpieczający został zaprojektowany przez profesjonalną firmę
Niezaprzeczalną zaletą projektu wykonanego przez profesjonalną firmę jest to, że system asekuracji projektowany przez firmę taką jak Grupa FAS, to rozwiązanie poparte wiedzą i doświadczeniem. Producenci nie tylko zajmują się tworzeniem nowych produktów i ich dystrybucją ale zazwyczaj odpowiedzialni są także za wdrażanie systemów asekuracyjnych. Wybór tego wariantu jest bardzo rozsądny, gdyż pozwala wykorzystać duże doświadczenie praktyczne, które może okazać się niezbędne w różnych niestandardowych sytuacjach.
Częstym przykładem jest nie uwzględnienie przez projektanta oddziaływania kalenicy na prawidłowe użytkowanie linowego systemu asekuracji. Błędne zaprojektowanie skutkować może ocieraniem liny systemu o kalenicę. Jak widać do oceny i identyfikacji takich sytuacji niezbędne jest doświadczenie.
Podczas przeprowadzania analizy zagrożeń do wykonania projektu systemu asekuracji należy wziąć pod uwagę wszystkie przejścia, otwory i krawędzie dachu. Dość powszechne jest pomijanie przez niektóre firmy świetlików i skupienie się tylko na krawędzi dachu, co może w niektórych przypadkach nie stanowić kompletnego i bezpiecznego rozwiązania.
Przygotowany projekt systemu asekuracji w następnym kroku powinien trafić do projektanta obiektu w celu akceptacji przyjętych założeń. Należy pamiętać, że propozycja, która nie uwzględnia zabezpieczenia wszystkich stref zagrożonych upadkiem, może obniżyć koszt systemu ochrony, jednak lepiej wziąć pod uwagę wszystkie strefy ryzyka, w tym świetliki i dokonać ewentualnych cięć, niż zaprojektować niewystarczający system i przedstawić go inwestorowi stawiając go tak naprawdę w kłopotliwej sytuacji. Projektant obiektu posiada niezbędną i aktualną wiedzę w kwestii zaprojektowanych rozwiązań i łatwiej jest mu określić. który świetlik będzie wymagał zabezpieczenia, a który nie będzie użytkowany. Ewentualnie wskaże, gdzie takie informacje znajdziemy.
Projekt powinien być zawsze kompletny, a cięcia należy wykonywać tylko na życzenie inwestora, który powinien zastosować inne rozwiązanie chroniące przed upadkiem na wypadek, gdyby system zabezpieczający nie był zainstalowany w niektórych miejscach.
Projektant zapisuje w dokumentacji jedynie informacje o potrzebie zastosowania systemu asekuracyjnego
Dla projektanta jest to najprostsze rozwiązanie, dla pozostałych znacznie komplikuje sprawę. Najbardziej odczuwa to zazwyczaj Generalny Wykonawca, który musi zająć się tym tematem organizując projekt, oferty i wykonanie. Sytuacja ta niesie za sobą również negatywne skutki w postaci straconego czasu i często wyboru droższych i nieuzasadnionych rozwiązań pod presją czasu.
Niespodzianka – czyli szukamy jelenia
Ostatnim, wcześniej nie wspomnianym rozwiązaniem, jest brak jakichkolwiek informacji o konieczności wykonania systemu asekuracyjnego nie mówiąc już o projekcie. W takim przypadku zaczynają się spekulacje, kto miał zwrócić na to uwagę i nie dopilnował tego szczegółu. Następnie szukając złotego środka spycha się kwestie asekuracji na dekarza, który zwyczajnie wychodzi na jelenia. Musi odwalić kawał dodatkowej roboty, której nie powinien w ogóle robić. Powoduje to wzrost kosztów i znaczną utratę czasu. Jeśli nie wiesz jak analizować dokumentację projektową pod kontem zabezpieczeń przed upadkiem, skontaktuj się z nami. Nasz zespół chętnie Ci w tym pomoże.
Proces tworzenia projektu systemu asekuracji – przykład
Jak prawidłowo zaprojektować system zabezpieczający przed upadkiem z wysokości i co należy wziąć pod uwagę?
Tworzenie projektu systemów zabezpieczeń jest procesem składającym się z kilku etapów. Tylko analiza wszystkich umożliwia prawidłowe wykonanie. Jeśli nie wiesz na co musisz zwrócić uwagę to koniecznie zapoznaj się z przygotowaną listą kontrolną znajdującą się poniżej. Składa się ona z sześciu punktów, które są odzwierciedleniem etapów, które są niezbędne w projektowaniu asekuracji.
- Zidentyfikuj strefy zagrożone upadkiem, w szczególności:
– krawędzie dachu
– przejścia przez dach
– otwory w dachu (wyłazy, świetliki itp.)
– miejsca narażone na poślizgnięcia - Zdecyduj, gdzie konieczne jest wykonywanie prac i gdzie system asekuracji jest konieczny
- Oceń, gdzie będzie zainstalowany punkt kotwiczenia (np. słupek asekuracyjny), system linowy lub ich kombinacja
- Określ rodzaj konstrukcji dachowej, aby można było wybrać odpowiednie rodzaje mocowań
- Określ odpowiednią wysokość punktów kotwiczenia (o tym, jak to poprawnie określić, możesz przeczytać tutaj)
- Zdecyduj, gdzie zostanie zastosowany wzmocniony, a gdzie standardowy punkt kotwiczenia
Projekt systemu asekuracji na przykładach możliwych do zastosowania rozwiązań
Pierwszym krokiem, który musisz podjąć podczas projektowania systemów asekuracji jest określenie celu jaki ma ona spełniać. Aby to zrobić musisz sprawdzić czy wysokość budynku jest wystarczająca, by bezpiecznie zatrzymać upadek człowieka. Pomocna w tym jest powyższa ilustracja pokazująca sposób obliczania minimalnej drogi swobodnego upadku.
Wzór na jej obliczenie polega na zsumowaniu wszystkich wskazanych w prezentowanym przykładzie wartości, czyli:
Dsu=WS+LA+AM+MB
Czym jest minimalna droga swobodnego upadku?
Jest to bardzo ważny element procesu projektowania. Pozwala uniknąć sytuacji, w której użytkownik uderza w przeszkodę znajdującą się poniżej pomimo istniejących zabezpieczeń. Przeszkodą wcale nie musi być uderzenie w ziemię ale również niższa kondygnacja dachu lub znajdująca się niżej konstrukcja.
Jako bezpieczną odległość, która umożliwi zatrzymanie upadku powinniśmy przyjąć więc wartość min. 6,5 m. Wynika ona z sumy długości upadku, wzrostu użytkownika, długości liny zabezpieczającej, zgięcia punktu kotwiczenia lub ugięcia linowego systemu asekuracji oraz rozwinięcia amortyzatora.
Jeśli budynek będzie zbyt niski lub znajdować się będzie w zbyt małej odległości przeszkoda, należy zastosować system, który ograniczy możliwość upadku. W pozostałych przypadkach z powodzeniem możesz stosować system powstrzymujący.
Linowy system asekuracji
Powyższa ilustracja przedstawia schemat rozmieszczenia linowego systemu asekuracji. Jak widać jest to rozwiązanie, które można zastosować na większości dachów. Zapewnia bezpieczeństwo na długości każdej krawędzi i świetnie sprawdzi się na dachach, które wymagają zwiększonego ruchu.
Słupki asekuracyjne
Powszechnie stosowane u nas rozwiązanie czyli system asekuracji składający się z słupków asekuracyjnych. Zdecydowaną zaletą jest prostszy montaż w stosunku do systemów linowych. Jednak z konieczności zastosowania większej ilości punktów kotwiczenia, znacząco może podnieść cenę instalacji, ze względu na uszczelnienie większej ilości przejść. Mamy również do czynienia z wzrostem ryzyka nieprawidłowego użytkowania systemu np. nieprawidłowo wyregulowanej liny zabezpieczającej.
System punktowo linowy
Połączenie systemu linowego i pojedynczych punktów kotwiczenia jest stosowane w przypadku dachów o bardziej złożonej konstrukcji. W miejscach gdzie zastosowanie tylko jednego rodzaju systemu asekuracji nie było by skuteczne.
Znajdujące się w narożnikach budynku słupki asekuracyjne pełnią w tym przypadku również rolę zabezpieczenia przed wystąpieniem efektu wahadła podczas upadku w tej strefie dachu.
Dachy o nieregularnych kształtach
To zdecydowanie najbardziej problematyczne projekty systemów asekuracji, z jakimi przychodzi się zmierzyć. Nie ma co ukrywać, że trzeba się przy nich mocno wysilić zbieraniu niezbędnych informacji i tworzeniu samego schematu rozmieszczenia odpowiednich rozwiązań. Jak widać często wymaga zastosowania kombinacji stosowanych zabezpieczeń.
Połączenie systemu ograniczającego i powstrzymującego upadek
Prezentowany projekt systemu asekuracji przedstawia budynek posiadający dwa dachy na różnych wysokościach. W związku z występowaniem zbyt krótkiej drogi swobodnego upadku, konieczne jest zastosowanie dwóch rodzajów systemu asekuracji. Niebieską liną oznaczono system powstrzymujący upadek, natomiast czerwona lina to system ograniczający możliwość jego wystąpienia.
Świetliki oraz pozostałe otwory i przejścia dachowe
Projektowanie systemu asekuracji przed upadkiem z wysokości musi obejmować swoim zakresem wszystkie miejsca narażone na jego wystąpienie. Należy zatem zabezpieczyć wszystkie przejścia dachowe w tym świetliki.
Najczęściej popełniane błędy w projektowaniu systemów asekuracji
Podczas przeprowadzania analizy zagrożeń do wykonania projektu systemu asekuracji należy wziąć pod uwagę wszystkie przejścia, otwory i krawędzie dachu. Dość powszechne jest pomijanie przez niektóre firmy świetlików i skupienie się tylko na krawędzi dachu, co może w niektórych przypadkach nie stanowić kompletnego i bezpiecznego rozwiązania.
Przygotowany projekt systemu asekuracji w następnym kroku powinien trafić do projektanta obiektu w celu akceptacji przyjętych założeń. Należy pamiętać, że propozycja, która nie uwzględnia zabezpieczenia wszystkich stref zagrożonych upadkiem, może obniżyć koszt systemu ochrony, jednak lepiej wziąć pod uwagę wszystkie strefy ryzyka, w tym świetliki i dokonać ewentualnych cięć, niż zaprojektować niewystarczający system i przedstawić go inwestorowi stawiając go tak naprawdę w kłopotliwej sytuacji. Projektant obiektu posiada niezbędną i aktualną wiedzę w kwestii zaprojektowanych rozwiązań i łatwiej jest mu określić. który świetlik będzie wymagał zabezpieczenia, a który nie będzie użytkowany. Ewentualnie wskaże, gdzie takie informacje znajdziemy.
Projekt powinien być zawsze kompletny, a cięcia należy wykonywać tylko na życzenie inwestora, który powinien zastosować inne rozwiązanie chroniące przed upadkiem na wypadek, gdyby system zabezpieczający nie był zainstalowany w niektórych miejscach.
